پژوهشکده و فرهنگسرای کلبه روستایی راویدسرا
نوشته های انوش راوید از پژوهشکده و فرهنگسرای کلبه روستایی راویدسرا/ پیگیری مطالب در لینک >>> www.arq.irپژوهشکده و فرهنگسرای کلبه روستایی راویدسرا
نوشته های انوش راوید از پژوهشکده و فرهنگسرای کلبه روستایی راویدسرا/ پیگیری مطالب در لینک >>> www.arq.irتاریخ پرچم ایران
تاریخ پرچمها و درفشهای ایران با درفش شهداد اولین ملت دارای پرچم و درفش ایرانیان بودند و اهمیت پرچم و درفش در تاریخ از ایران آغاز شد. از ابتدای تاریخ بشر برای خود تکه پارچه ای را بعنوان نشان قوم و ملیت برگزید، و چه جنگها و خونریزها برای همین تکه پارچه که آنرا پرچم نامیده اند، کردند.
تاریخ پرچمها و درفشهای ایران
از ابتدای تاریخ بشر برای خود تکه پارچه ای را بعنوان نشان قوم و ملیت برگزید، و چه جنگها و خونریزها برای همین تکه پارچه که آنرا پرچم نامیده اند، کردند. امروزه بدلیل گسترش دانش و خرد بشری، پرچم آن جایگاه تاریخی خود را از دست داده، و کمتر جنبه مقدس دارد. با بینش و گسترش دید در آینده پیش رو، علم و دانش و کلاً دانایی نوین است، که برای هر ملت حرف اول را خواهد زد، و در این صورت دیدگاه و خرد خیلی متفاوت خواهد بود. ایران تاریخی بدلیل وسعت و تمدن ویژه، تاریخ پرچم مفصل و کمتر تحقیق شده ای دارد، در اینجا بخشی را بازگو می کنم، و در فرصتها و با تحقیق های جدید ادامه می دهم.
توجه: در این صفحه فقط درباره تاریخ تعدادی از پرچم های تاریخ ایران را نوشته ام، بزودی و با تحقیق و تحلیل جدید، و بدست آوردن واقعیت های تاریخی، ادامه را می نویسم. در تاریخ ایران بیش از ۵۰ سلسله، حکومت، شاهنشاهی، پادشاهی، سان، ولایت، ایالت، مستقل و نیمه مستقل داشته ایم، که هر کدام درفش و پرچم داشتند.
تصویر رنگ های درفش کیانیان، که رنگ های واقعی پرچم ایران کهن در هزاره اول و دوم خورشیدی ایرانی بودند. با تحقیق های شخصی از مراسم بازمانده امروزی بدست آوردم، عکس شماره ۲۷۵۰.
رنگ های آبی و زرد و قرمز، رنگ های اصلی در طبیعت هستند، از این رنگها می توان همه رنگها را بوجود آورد، ولی نمی توان از بقیه رنگها این سه رنگ را پدید آورد، در اینجا.
لوگو داشته های تاریخی ما آرزوی دیگران است، عکس شماره ۱۶۱۶.
برگ 137 پیوست لینک زیر است:
. . . ادامه دارد و بازنویسی می شود . . .
تاریخ پرچمها و درفشهای ایران
درفش شهداد اولین در جهان
درفش شهداد در کاوش‌های سال ۱۳۵۰ در تپه باستانی شهداد، به سرپرستی مرحوم علی حاکمی، و به سرکارگری مرحوم اکبر ایرانمنش به دست آمد. این درفش مرمت شده است و اکنون در موزه ملی نگهداری می شود. این قدیمی‌ترین پرچم جهان است، که از یک صفحه با میله و لولا و دسته برنزی ساخته شده است. به دلیل زنگ زدگی در این چند هزار سال، رنگ آن سبز شده است (زنگ مس، سبز رنگ است) ولی در اصل نوعی درخشش فلزی داشته، که آفتاب را باز می‌تابانده، چنان‌که واژه درفش نیز خود به معنی درخشان است. همچنین روی این پرچم، نقشی از یک نخل که هنوز هم در آن منطقه زیاد است دیده میشود، و دو درخت دیگر و پنج آدم کوچک و بزرگ که همه از بزرگان هستند، و دو شیر و یک گاو کوهان دار و چند مار شبیه مار های جیرفت نیز روی آن به چشم می خورند.
ــ درفش = درخس = درخش = در = مروارید، درهم + خس یا خش = نور، نورانی
ــ خس = خسرو = نورانی = پادشاه.
پرچم شهداد اولین پرچم جهان ــ صفحه فلزی مربع شکل از جنس مس، به ابعاد ۲۳ در ۲۳ سانتیمتر، با میله ای که بالای آن عقاب بال گشوده قرار دارد. نقش های روی درفش بسیار شگفت انگیزند، گویی داستانی را تعریف می کنند، داستانی از نعمت، آب، نخل، و سپاس. در وسط درفش مردی خدای گونه بروی صندلی نشسته است، شکل این صندلی بعد ها در آثار رومی دیده می شود. بوضوح مشخص است مرد نشسته بر صندلی شخص مهمی است، بزرگتر از دیگران، دستی به کمر و دستی بسوی زنی دراز کرده، که آن زن نیز گویا مهم است. دو زن فرو دست و یک زن دور تر، همگی کوزه هایی برای پیشکش در دست دارند. درفش با زیبایی تمام به تصویر خورشید و کوه و آب و برف و نخل و شیر آراسته شده است، و یادگاری گویا از داستان ناشناخته نیاکان ماست، که ابتدای تاریخ تمدن را خبر می دهد.
تاریخ پرچمها و درفشهای ایران
درفش کاویانی
نخستین اشاره در تاریخ اساطیر ایران تاریخی به وجود پرچم، به قیام کاوه آهنگر علیه ظلم و ستم آژی دهاک (ضحاک یا زه هاک کیانی که بعد ها به ارب معروف شدند) بر می گردد. در آن هنگام کاوه برای آن که مردم را علیه ضحاک بشوراند، پیش بند چرمی خود را بر سر چوبی کرد و آن را بالا گرفت تا مردم گرد او جمع شوند، سپس کاخ فرمانروای خونخوار را در هم کوبید، و فریدون را بر تخت شاهی نشانید.
فریدون پس از آنکه فرمان داد، تا پاره چرم پیش بند کاوه را با دیبا های رنگی بیارایند، و در و گوهر به آن افزودند، و آن را درفش شاهی خواند و بدین سان درفش کاویانی پدید آمد، نخستین رنگ های پرچم ایران زرد و سرخ و بنفش (و آبی) بود، بدون آنکه نشانه ویژه بر روی آن وجود داشته باشد، از شاهنامه فردوسی. درفش کاویان صرفاً افسانه نبوده به استناد تاریخ در زمان شاهنشاهی ساسانیان و سلسله هخامنشیان، پرچم ملی و نظامی ایران را درفش کاویان می گفتند.
درفش کاویان از پوست پلنگ درست می شد، به درازای دوازده ارش، که اگر هر ارش را که فاصله بین نوک انگشتان دست تا بندگاه آرنج است، ۶۰ سانتی متر به حساب آوریم، تقریباً پنج متر عرض و هفت متر طول داشت. درفش کاویان زمان ساسانیان از پوست شیر یا پلنگ ساخته شده بود، بدون آنکه نقش جانوری بر روی آن باشد، هر پادشاهی که به قدرت می رسید، تعدادی جواهر بر آن می افزود.
تاریخ پرچم ایران
پرچم ایران در دوران گذار ابتدای اسلام
ایرانیان در دوره انقلاب انسانی گذر به اسلام، مدت ۲۰۰ سال از نمادها و پرچم های مختلف استفاده می کردند، بزودی از آنها می نویسم. ولی دو نفر از قهرمانان ملی ایران زمین، ابومسلم خراسانی و بابک خرمدین، دارای پرچم خاص بودند. ابومسلم پرچمی یک سره سیاه رنگ داشت، و بابک سرخ رنگ، به همین روی بود که طرفداران این دو را سیاه جامگان و سرخ جامگان می خواندند. از آنجایی که علمای اسلام تصویر پردازی و نگار گری را حرام می دانستند، تا سال های مدید هیچ نقش و نگاری از جانداران، بر روی درفش‌ها تصویر نمی‌شد.
پرسش از عموم: آیا می توانید فلسفه این ۲۰۰ سال را پیدا و بیان کنید؟.
عکس دو پرچم: پرچم سرخ جامگان، رنگ سرخ نماد پیروان بابک خرم دین، و پرچم سیاه جامگان، رنگ سیاه نماد پیروان ابومسلم خراسانی، عکس شماره ۲۷۷۱.
عکس نشان شیر و خورشید متعلق به ۲۴۰۰ سال پیش، سمت راست ایزدبانو آناهیتا، ایستاده بر روی یک شیر به همراه خورشید، که نماد میترا ایزد مهر میباشد. سمت چپ اردشیر، پادشاه هخامنشی در حال نیایش به درگاه آناهیتا و طلب کمک و یاری از وی. این نگاره در یکی از موزه های اروپا نگهداری میشود.
تاریخ پرچم ایران
نخستین تصویر بر روی پرچم ایران
در سال ۳۵۵ خورشیدی (۹۷۶ میلادی) غزنویان، با شکست دادن سامانیان، زمام امور را در دست گرفتند، سلطان محمود غزنوی برای نخستین بار دستور داد، نقش یک ماه را بر روی پرچم خود که رنگ زمینه آن یکسره سیاه بود، زردوزی کنند. سپس در سال ۴۱۰ خورشیدی (۱۰۳۱ میلادی) سلطان مسعود غزنوی، به انگیزه دلبستگی به شکار شیر دستور داد، نقش و نگار یک شیر جایگزین ماه شود، و از آن پس هیچگاه تصویر شیر از روی پرچم ملی ایران برداشته نشد؛ تا انقلاب اسلامی در سال (۱۹۷۹ میلادی).
عکس پرچم های تیموریان، سلجوقیان، غزنویان، عکس شماره ۲۷۷۳.
تاریخ پرچم ایران
افزوده شدن نقش خورشید بر پشت شیر
در زمان خوارزمشاهیان یا سلجوقیان سکه هایی زده شد، که بر روی آن نقش خورشید بر پشت آمده بود، رسمی که به سرعت در مورد پرچمها نیز رعایت شد. در مورد علت استفاده از خورشید، دو دیدگاه وجود دارد: یکی اینکه چون شیر گذشته از نماد دلاوری و قدرت، نشانه ماه مرداد (اسد) هم بوده، و خورشید در ماه مرداد در اوج بلندی و گرمای خود است، به این ترتیب همبستگی میان خانه شیر (برج اسد) با میانه تابستان نشان داده میشود. نظریه دیگر بر تأثیر آیین مهرپرستی و میتراییسم در ایران دلالت، و از آن حکایت دارد که به دلیل تقدس خورشید در این آیین، ایرانیان کهن ترجیح دادند، خورشید بر روی سکه‌ها و پرچم بر پشت شیر قرار گیرد.
عکس کاشی با نقش شیر و خورشید، ۶۶۵ هجری، ١٢۶٧ میلادی، ٢٠x٢٠ سانتیمتر، موزه لوور، عکس شماره 2915.
تاریخ پرچم ایران
پرچم در دوران صفویان
در میان شاهان حکومت صفویان، که حدود ۲۳۰ سال بر ایران حاکم بودند، تنها شاه اسماعیل اول و شاه تهماسب اول بر روی پرچم خود نقش شیر و خورشید نداشتند. پرچم شاه اسماعیل یک سره سبز رنگ بود و بر بالای آن تصویر ماه قرار داشت. شاه تهماسب نیز چون خود زاده ماه فروردین (برج حمل) بود، دستور داد به جای شیر و خورشید، تصویر گوسفند (نماد برج حمل) را هم بر روی پرچمها و هم بر سکه‌ها ترسیم کنند.
پرچم ایران در بقیه دوران حاکمیت صفویان سبز رنگ بود، و شیر و خورشید را بر روی آن زردوزی می‌کردند. البته موقعیت و طرز قرار گرفتن شیر، در همه این پرچمها یکسان نبوده، شیر، گاه نشسته بوده، گاه نیمرخ و گاه رو به سوی بیننده. در بعضی موارد هم خورشید از شیر جدا بوده و گاه چسبیده به آن، به استناد سیاحت نامه ژان شاردن جهانگرد فرانسوی، استفاده او بیرق‌های نوک تیز و باریک، که بر روی آن آیه‌ای از قرآن و تصویر شمشیر دو سر حضرت علی (ع) یا شیر خورشید بوده، در دوران صفویان رسم بوده‌است. به نظر می‌آید که پرچم ایران تا زمان قاجارها، مانند پرچم اعراب، سه گوشه بوده نه چهارگوش.
عکس پرچم های دوران صفویه، عکس شماره ۲۷۷۵.
تاریخ پرچم ایران
پرچم در عهد نادرشاه افشار
نادر مردی خود ساخته بود، و توانست با کوششی عظیم ایران را از حکومت ملوک الطوایفی رها ساخته، بار دیگر یکپارچه و متحد کند. سپاه او از سوی جنوب تا دهلی پایتخت کشور هندوستان، از شمال تا خوارزم و سمرقند و بخارا، و از غرب تا موصل و کرکوک و بغداد، و از شرق تا مرز کشور چین پیش روی کرد.
در همین دوره بود که تغییراتی در پرچم ملی و نظامی ایران به وجود آمد، درفش شاهی یا بیرق سلطنتی در دوران نادرشاه از ابریشم سرخ و زرد ساخته می‌شد، و بر روی آن تصویر شیر و خورشید هم وجود داشت، اما درفش ملی ایرانیان در این زمان سه رنگ سبز و سفید و سرخ، با شیری در حالت نیمرخ و در حال راه رفتن داشته که خورشیدی نیمه بر آمده بر پشت آن بود، و در درون دایره خورشید نوشته بود: «المک الله».
سپاهیان نادر در تصویری که از جنگ وی با محمد گورکانی پادشاه هند کشیده شده است، بیرقی سه گوش با رنگ سفید در دست دارند، که در گوشه بالایی آن نواری سبز رنگ و در قسمت پایینی آن نواری سرخ دوخته شده است. شیری با دم برافراشته به صورت نیمرخ در حال راه رفتن است، و درون دایره خورشید آن باز هم «المک الله» آمده است.
بر این اساس می‌توان گفت پرچم سه رنگ عهد نادر، مادر پرچم سه رنگ فعلی ایران است. زیرا در این زمان بود که برای نخستین بار این سه رنگ بر روی پرچم های نظامی و ملی آمد، هر چند هنوز پرچمها سه گوشه بودند.
تاریخ پرچم ایران
دوره قاجارها، پرچم چهار گوشه
دوران آغا محمد خان قاجار، سر سلسله قاجار، چند تغییر اساسی در شکل و رنگ پرچم داده شد، یکی این که شکل آن برای نخستین بار از سه گوشه، به چهارگوشه تغییر یافت و دوم این که آغا محمد خان به دلیل دشمنی که با نادر داشت، سه رنگ سبز و سفید و سرخ پرچم نادری را برداشت، و تنها رنگ سرخ را روی پرچم گذارد.
دایره سفید رنگ بزرگی در میان این پرچم بود، که در آن تصویر شیر و خورشید به رسم معمول وجود داشت، با این تفاوت بارز که برای نخستین بار شمشیری در دست شیر قرار داده شده بود. در عهد فتحعلی شاه قاجار، ایران دارای پرچمی دوگانه شد، یکی پرچمی یکسره سرخ با شیری نشسته، و خورشید بر پشت که پرتو های آن سراسر آن را پوشانده بود.
نکته شگفتی آور این که شیر پرچم زمان صلح شمشیر بدست داشت، در حالی که در پرچم عهد جنگ چنین نبود. در زمان فتحعلی شاه بود که استفاده از پرچم سفید رنگ برای مقاصد دیپلماتیک و سیاسی مرسوم شد. در تصویری که یک نقاش روس از ورود سفیر ایران «ابوالحسن خان شیرازی» به دربار تزار روس کشیده، پرچمی سفید رنگ منقوش به شیر و خورشید و شمشیر، پیشاپیش سفیر در حرکت است.
سالها بعد امیرکبیر از این ویژگی پرچم های سه گانه دوره فتحعلی شاه استفاده کرد و طرح پرچم امروزی را ریخت. برای نخستین بار در زمان محمدشاه قاجار (جانشین فتحعلی شاه)، تاجی بر بالای خورشید قرار داده شد، در این دوره هم دو درفش یا پرچم به کار می رفته است، که بر روی یکی شمشیر دو سر حضرت علی، و بر دیگری شیر و خورشید قرار داشت که پرچم اول درفش شاهی، و دومی درفش ملی و نظامی بود.
عکس پرچم های دوران پادشاهی قاجاریه، عکس شماره ۲۷۷۹.
تاریخ پرچم ایران
امیرکبیر و پرچم ایران
میرزا تقی خان امیرکبیر، بزرگمرد تاریخ ایران دلبستگی ویژه‌ای به نادر شاه داشت و به همین سبب بود، که پیوسته به ناصرالدین شاه توصیه می کرد، شرح زندگی نادر را بخواند. امیرکبیر همان رنگ های پرچم نادر را پذیرفت، اما دستور داد شکل پرچم مستطیل باشد (بر خلاف شکل سه گوشه در عهد نادرشاه)، و سراسر زمینه پرچم سفید، با یک نوار سبز به عرض تقریبی ۱۰ سانتی متر، در گوشه بالایی و نواری سرخ رنگ، به همان اندازه در قسمت پایین پرچم دوخته شود، و نشان شیر و خورشید و شمشیر در میانه پرچم قرار گیرد، بدون آنکه تاجی بر بالای خورشید گذاشته شود، بدین ترتیب پرچم ایران تقریباً به شکل و فرم پرچم امروزی ایران درآمد.
تاریخ پرچم ایران
انقلاب مشروطیت و پرچم ایران
پرچم شیر و خورشید ایران با تاج شاهنشاهی ایران، با پیروزی جنبش مشروطه خواهی در ایران، و گردن نهادن مظفرالدین شاه به تشکیل مجلس، نمایندگان مردم در مجلس های اول و دوم به کار تدوین قانون اساسی و متمم آن می‌پردازند. در اصل پنجم متمم قانون اساسی آمده بود: «الوان رسمی بیرق ایران، سبز و سفید و سرخ و علامت شیر و خورشید است»، کاملاً مشخص است که نمایندگان در تصویب این اصل شتابزده بوده‌اند.
زیرا اشاره‌ای به ترتیب قرار گرفتن رنگها، افقی یا عمودی بودن آنها، و این که شیر و خورشید بر کدام یک از رنگها قرار گیرد، به میان نیامده بود. همچنین درباره وجود یا نبود، شمشیر یا جهت روی شیر ذکری نشده بود. به نظر می‌رسد بخشی از عجله نمایندگان به دلیل وجود شماری روحانی در مجلس بوده، که استفاده از تصویر را حرام می دانستند.
نمایندگان نو اندیش در توجیه رنگ های به کار رفته در پرچم به استدلال دینی متوسل شدند، بدین ترتیب که می گفتند رنگ سبز، رنگ دلخواه پیامبر اسلام (ع) و رنگ دین است، بنابراین پیشنهاد می شود رنگ سبز در بالای پرچم ملی ایران قرار گیرد. در مورد رنگ سفید نیز به این حقیقت تاریخی استناد شد، که رنگ سفید رنگ مورد علاقه زرتشتیان است، اقلیت دینی که هزاران سال در ایران، به صلح و صفا زندگی کرده‌اند و این که سفید نماد صلح، آشتی و پاکدامنی است و لازم است در زیر رنگ سبز قرار گیرد.
در مورد رنگ سرخ نیز با اشاره به ارزش خون شهید در اسلام، به ویژه امام حسین (ع) و جان باختگان انقلاب مشروطیت، به ضرورت پاسداشت خون شهیدان اشاره شد. وقتی نمایندگان روحانی با این استدلالات مجاب شده بودند، و زمینه مساعد شده بود، نواندیشان حاضر در مجلس سخن را به موضوع نشان شیر و خورشید کشاندند، و موضوع را این گونه توجیه کردند که انقلاب مشروطیت، در مرداد (سال ۱۲۸۵ هجری شمسی ۱۹۰۶ میلادی)، به پیروزی رسید یعنی در برج اسد (شیر).
از سوی دیگر چون اکثر ایرانیان مسلمان شیعه و پیرو علی هستند، و اسدالله از القاب حضرت علی (ع) است، بنابراین شیر هم نشانه مرداد است و هم نشانه امام اول شیعیان. در مورد خورشید نیز چون انقلاب مشروطه در میانه ماه مرداد به پیروزی رسید، و خورشید در این ایام در اوج نیرومندی و گرمای خود است. پیشنهاد شد خورشید را نیز بر پشت شیر سوار کنند، که این شیر و خورشید هم نشانه علی (ع) باشد، هم نشانه ماه مرداد و هم نشانه چهاردهم مرداد، یعنی روز پیروزی مشروطه خواهان، و البته وقتی شیر را نشانه پیشوای امام اول (ع) بدانیم، لازم است شمشیر ذوالفقار را نیز به دستش بدهیم.
بدین ترتیب برای اولین بار پرچم ملی ایران به طور رسمی، در قانون اساسی به عنوان نماد استقلال و حاکمیت ملی مطرح شد. در سال ۱۳۳۶ منوچهر اقبال نخست وزیر وقت، به پیشنهاد هیاتی از نمایندگان وزارت خانه های خارجه، آموزش و پرورش و جنگ طی بخش نامه‌ای ابعاد و جزئیات دیگر پرچم را مشخص کرد. بخش‌نامه دیگری در سال ۱۳۳۷ در مورد تناسب طول و عرض پرچم صادر و طی آن مقرر شد، طول پرچم اندکی بیش از یک برابر و نیم عرضش باشد.
عکس پرچم های دوران معاصر ایران، عکس شماره ۲۷۸۱.
معنای رنگ های پرچم ایران ــ سبز ، نشانه خرمی و دوستی و جنگل های شمال ایران. سفید ، صلح و دوستی و آسمان شفاف مرکز ایران. قرمز ، نشان خون از دست رفتگان در راه ایران و سرخی فجر خلیج فارس.
این سه رنگ از دیر باز در نماد های ایرانی بکار می رفته اند، برای نمونه در نگاره هایی که از کاخ های شوش بدست آمده‌است، این سه رنگ را با این ترتیب می‌توان دید.
شیر و خورشید، نماد تاریخی ایرانی آریایی از زمان میترائیسم می باشد، قرار دادن شمشیر در دست شیر که قوی است و نیازی به شمشیر ندارد، کار اشتباه بود، ضمن اینکه شمشیر نشان جنگ طلبی است، در صورتی که ملت ایرانی صلح طلب و آزادی خواه بوده است.
پرسش از عموم: آیا آنچه تاریخ می گوید با خواسته و ذهنیت و دانش ما یکیست؟
تاریخ پرچم ایران
پرچم بعد از انقلاب اسلامی
در اصل هجدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹ میلادی) در مورد پرچم گفته شده است، که پرچم جمهوری اسلامی از سه رنگ سبز، سفید و سرخ تشکیل میشود و نشانه جمهوری اسلامی (تشکیل شده با حروف الله اکبر)، در وسط آن قرار دارد.
پرسش از عموم: در تمام ماجراها پرچم، نقش ملت را پیدا کنید؟
تاریخ پرچم ایران
پرچم ایران چه خواهد بود؟
پرچم تاریخی و فرهنگی ایران از هزاران سال پیش تا تسخیر ایرا ن بوسیله تازیان، درفش کاویانی و پرچم سه رنگ سرخ و زرد و بنفش با تصویر خورشید درخشان در میان آن بوده. این پرچم از دل فرهنگ استوره ای ایران با فلسفه نبرد در برابر ستم و بر قراری آزادی بوجود آمده. در این داستان کاوه آهنگر که در این استوره نماد مردم و ملت است و ضحاک مار دوش که مار های دوش او نیاز به تغذیه مغز جوانان داشتند، و نماد خرافات و نادانی و شستشوی مغزی است، حکومت را از پادشاهی بنام فریدون غصب کرده بود، مشروح در اینجا.
سر انجام این حکومت ستمگر با شورش کاوه که پیشبند خود را مانند پرچمی در میاورد با پیروزی پایان میپزیرد و فریدون آزادمنش را دو باره به فرمانروائی میرساند، مشروح را در اینجا خوانید. بهر روی اگر پرچم درفش کاویانی روزی بخواهد دو باره پرچم ایران شود، باید از مردم نظر خواهی و رای گیری گردد.
عکس سکه ای از کیخسرو کیقباد، که ابن عبری آنرا نیز تائید نموده است، فرتور شیری است، که خورشید در بالای سر آن است، عکس شماره ۲۷۰۵.
تاریخ پرچم ایران
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
توجه ۱: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: وبلاگ انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه ۲: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید. در جهت دانش مربوطه وبلاگم، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه ۳: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و وبسایت دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.
مشروح و پیوستها و نوشتن پرسش و دیدگاه در: