پژوهشکده و فرهنگسرای کلبه روستایی راویدسرا
نوشته های انوش راوید از پژوهشکده و فرهنگسرای کلبه روستایی راویدسرا/ پیگیری مطالب در لینک >>> www.arq.irپژوهشکده و فرهنگسرای کلبه روستایی راویدسرا
نوشته های انوش راوید از پژوهشکده و فرهنگسرای کلبه روستایی راویدسرا/ پیگیری مطالب در لینک >>> www.arq.irفرهنگ نام های ایرانی
فرهنگ نام های ایرانی (1)
پیش گفتار
در اینترنت و بصورت گسترشی، فرهنگ نام های ایران باستان ندیدم، که مجموع نام های پارسی، ترکی، ارمنی، کردی، بلوچی، سیستانی و غیره باشد. به همین جهت در فرصت هایی این فرهنگ را می نویسم، و به مرور پست می کنم، البته سعی می کنم نام هایی را که می توان امروزه نام گذاری کرد ذکر کنم.
به ترتیب حروف الفبا، قابل افزودن و جا گذاری مجدد در میان ردیفها.
توجه: ادامه در پست های قبلی و بعدی، و دانلود کامل در اینجا.
آ
آبابا = ملکه سکایی که همان سیستانی است، مونث آبا بوس،
آبان = نام فرشته آب و ماه سال، تدبیر و کارشناسی در امور،
آبتین = نام پدر فریدون در شاهنامه است،
آتش = آتش و نور، شجاع و دلیر، نام ردان ر پارسی دری، با پسوند نام دیگر می شود،
آذر = آتش، آذر با پسوند های مختلف نام های جدید می شود، مانند،
آذرنگ = آدرنگ = روشن و نورانی،
آذر گشسب = نام قدیمی ایرانی و نام موبد پارسی،
آذران = نام یکی از سلاطین حکومت اشکانیان و نام آتشکده ای،
آذین = تزیین و آرایش، آئین و رسم نیز می باشد،
آذین فر = ترکیب شده از آذین و فر می باشد،
آرا = از نامهای ایرانی و نام پادشاه ارمنستان در زمان شاهنشاهی ساسانیان،
آراد = نام فرشته ای موکل بر روز 25 هر ماه خورشیدی،
آرام = ساکت، نام قدیمی ایرانی و نام شاعر پارسی گوی هندوستان،
آران = نام پادشاه آلبانی که بخش شمالی آذربایجان در زمان قدیم بود،
آرتان = نام پدر زن داریوش کبیر سلسه هخامنشیان،
آرش و ارش = درخشان و درخشنده، یکی از پهلوانان اسطوره ای ایران در لشکر منوچهر،
آرشام = بسیار نیرومند، پدر بزرگ داریوش بزرگ سلسله هخامنشیان،
آرمال = آرمائیل = هدف، نجیب پارسی، برادر کرمائیل در دربار ضحاک،
آرمان = آرزو = هدف، کام، مراد، معشوق و خواهش هم باشد،
آرمون = زر، پول و نقدینه پیش پرداخت،
آرمین = یکی از شخصیت های شاهنامه، فرزند کیقباد،
آرمینه = نام دختران در ایران باستان و ارمنستان،
آرنگ = حکمران و سلطان، روش و شیوه و طرز،
آرون = صفت های خوب و نیک را گویند،
آروند = فر و شکوه و شأن و شوکت،
آریا = آزاده و نجیب، نام باستانی ایران، پادشاه ماد معاصر آسور بانی پال،
آریا فر = آریا منش = دارنده فر و شکوه، خوی و منش آریایی، نام پسر داریوش،
آریا مهر = آریا وند = آریا با پسوند نام های دیگری می شود،
آریانا = آرین = اریانا = منسوب به نژاد و قوم آرین یا آریایی،
آزاد = آزات = نام مردان و زنان، نجیب و اصیل و آزاده،
آزادان = آزاد بخت = آزادبه = آزاد با پسوند نام های دیگری می شود،
آزرم = نام دختر خسرو پرویز ساسانی، بزرگی، و مهر و محبت،
آزرمدخت = آزرمیدخت = دختر همیشه جوان، ملکه شاهنشاهی ساسانی،
آژیر = هوشیار و هوشمند، زیرک و پرهیزکار،
آسا = آسایش، نام خواهر شاهپور دوم ساسانی،
آسابان و آسابانی = نام های قدیمی ایرانی و تورانی،
آساد و آسادخت = نام های پسر و دختر، پسر مهر گشنسب، پدر فرخ پارسی،
آسال = اساس و بنیاد،
آسان و آسانا = نام های دختر و پسر در قدیم،
آسیا و آسیه و آسیم = نام بانوان به معنی بزرگ است،
آشام = به معنی آشامیدن اندک و قوت لایموت، آشامنده،
آشودات و آشوسا = نام های قدیمی
آفریدون = فریدون = رجوع شود به شاهنامه در اینجا،
آلاله = لاله و شقلیق نام دختران است،
آناهیت و آناهیتا و آناهید = نام الهه آب، معصوم،
آویژه = خاص و خالص، پاک و پاکیزه،
آهنج = آهنگ = قاعده قانون، نغمه و ترانه، طرز و روش،
آهو و آهو خانم = غزال و نام بانوان، قهرمان کتاب شوهر آهو خانم،
آیین و آیین پرست = زیب و زینت، دین و مذهب، متدین و علاقمند به مذهب،
الف
اختر = درفش و علم، اختر کاویانی، ستاره و کوکب، فرشته موکل کره زمین،
اخش و اخشی و اخشان = نام موبد پارسی، از نامهای ایرانی باستان،
اخشین و اخشید و اخشیدش = رجوع شود به خشایار شاه فرماید،
اخگر و اخگران و اخگروند = پاره آتش رخشنده، ماده عشق و عاشقی،
اراسب ـ آراسپوس = از بزرگان ماد که معتمد خاص کوروش بزرگ هخامنشی بوده،
اران = نام پادشاه آلبانی یا همان اذربایجان شمالی در عهد باستان،
ارپاک = هارپاک = آرباک = اسامی بزرگان در قدیم،
ارتا = نام فرزند هیستاسپ هخامنشی بوده است،
ارد = خیر و برکت و نعمت، نام فرشته نگهبان ثروت، نام چند پادشاه حکومت اشکانیان،
اردشیر = مقدس و شهریاری، یکی از شخصیت های شاهنامه، نام سلاطین تاریخی،
اردلان ـ اردبان ـ ارتبان ـ اردوان ـ اردوند = نام های تاریخی ایرانی،
ارژن و ارژنگ = آرایش، از نام های تاریخی ایرانی
ارشان ـ ارشن = به معنی انسان، از نام های تاریخی، نام نوه کیقباد،
ارشاک ـ آرشاک ـ ارشک ـ ارشنگ = نام های تاریخی ایرانی هخامنشی و اشکانی،
ارسلان = شیر
ارشیا = تخت و اورنگ پادشاه،
ارغوان ـ ارغون = درختی بغایت سرخ و رنگین،
ارم = باغ بهشت، نام شخصی که ساز جنگ را وضع کرد،
ارمایل = ارمائیل = آرمائیل = هدف، نجیب پارسی، برادر کرمائیل در دربار ضحاک،
ارمز = ارمزد = اورمز = هرمز، اهورامزدا، سرور و دانا، خداوند،
ارمن = آرمن = ارمین = آرمین = آرمینیا = نام فرزند کیقباد، نژاد ارمنی،
ارمین دخت = نام شاهزاده خانمها در ایران باستان بوده است،
ارنواز = نام خواهر جمشید پادشاه معروف باستان، به شاهنامه رجوع شود،
اروند = الوند = تند و تیز و چالاک، نام پادشاه افسانه ای ارمنستان باستان،
اروین = آزمایش و امتحان و تجربه را گویند،
اریا = آریا = آزاده و نجیب، نام باستانی ایران بزرگ،
اژیر = هوشمند و زیرک و عاقل، مردم پرهیزگار را نیز گویند،
اسپا = اسپای = نام دختران عالیمقام در ایران باستان،
اسپار ـ اسفار ـ اسوار ـ ایسوار = سوار ، از نام های ایرانی،
اسپانتا = اسپاندا = سپنتا = اسفند = مقدس، از نام های قدیمی دختر و پسر،
اسپایدا = اسپند = اسفند = مقدس و چشم زخم، از نام های ایرانی،
اسپندار = اسپندیار = اسفندیار = مخلوق مقدس، یکی از شخصیت های شاهنامه،
اسپندارمذ = اسپندارمز = نام فرشته ای مقدس، بردباری مقدس،
استر = استرا = ستاره = نام ملکه هخامنشی،
استاتیرا = ستاتیرا = نام دختر دارای سوم هخامنشی که به عقد اسکندر اشکانی درآمد،
اشام = مصفا، نام یک شخصیت مذهبی تاریخی زرتشتی،
اشتاد = راستی، درستی، نام فرشته موکل بر روز 26 از هر ماه خورشیدی،
اشک ـ اشکان = بنیانگذار حکومت اشکانیان،
اشکش = نام پسر کیقباد و فاتح خوارزم،
اشناس = نام پسر تهمورث، از نام های قدیمی ایرانی،
افتد ـ افد ـ افدستا = ستاینده، ستایش کننده، حمد و ستایش،
افرا = افری = فری = آفریدن، زه و تحسین نیز باشد،
افراز ـ افراشته = سرکش و سرکشیده، بلند و بلندی، ساخته بلند،
افروز = روشن و روشن کننده،
افریدون = فریدون = از معروف ترین نام های باستانی و کنونی ایران،
افشار = شریک، معاون، رفیق، نام ایل نادر شاه افشار،
افشر = تیره ای از کردان،
افشین = نام یکی از نبیرگان کیقباد و نام سردار ایرانی دوران اسلامی،
البرز = نام رشته کوه در ایران، نام پهلوانی در باستان،
الوند ـ اروند ـ ارونت = تند و تیز،
امید ـ اومید = آرمان و آرزو، توقع و چشمداشت،
اناهیت ـ اناهیتا ـ اناهید = فرشته نگهبان آب،
اندریمان ـ اندیرمان ـ وندریمان = نام برادر ارجاسپ بوده،
امیر = شاه
انوش ـ انوشا ـ انوشک = جاوید و جاودان، از نام های مهم تاریخی، و نام پیامبری است،
انوشیروان ـ انوشروان = نام یکی از پادشاهان ایرانی در شاهنشاهی ساسانیان،
انوش آزاد ـ انوشزاد ـ انوشه = از نام های ایرانی،
اوروند = شأن و شوکت، نام یکی از نبیرگان کیقباد،
اورنگ ـ اورنگی = ادراک، عقل، دانش، تخت سلطنت، نام آهنگی از موسیقی باستانی،
اهورا ـ اهورامزدا ـ ارمز = از نام های خداوند،
اهورا پرست ـ اهورایی = دین دار مزدا پرست، خدا پرست،
ایاز ـ ایاس = از نام های ترکی دوران بعد از اسلام،
ایران ـ اران + پسوند و پیشوند = ایران بانو ـ ایرانشهر ـ ایراندخت ـ ارانی ـ ایرانمهر و غیره،
ایرج = آریایی، منسوب به آریا، نام پسر فریدن در شاهنامه،
ایزد + پسوند = ایزدبخش = ایزدی و غیره = خداوند و آفریدگار،
ایلام = از نام ای قدیمی ایرانی، استانی در ایران، نام دوره اول سلسله هخامنشیان، ایلام و ماد،
ب
باب = پدر، نام فرزند تیگران داماد آستیاک،
بابر = ببر، نام شاعر پارسی گوی اواخر سده هجده میلادی،
بابک = پاپک = فرزند مهرمز، یکی از شخصیت های شاهنامه، موبد معبد آناهیتا، پسر ساسان،
بابونج = بابونه = نام خوار تهمیج،
بادان = باذان = پاداش و جزای نیکی، نام فرزند ساسان،
باربد = بهلبد = نام نوازنده نامی دربار خسرو پرویز از جهرم شیراز،
بارمان = نام پهلوان تورانی بوده است،
بازیار = بازدار = میرشکار، شکاربان،
بامداد = پگاه = صبحگاه، آغاز صبح،
بامشاد = نام نوازنده نامی شاهنشاهی ساسانیان که همطراز باربد بوده است،
بامی = بامین = منسوب به بامیان در کشور فعلی افغانستان،
بانو = بانو گشسب= بانویه = شهربانو = خانم و ملکه،
بدرام = خوش و خرم، همیشه و مدام،
براز = برازنده، زیبایی، آراستگی،
برانوش = نام ایرانی مهندس رومی برنوس در دوران شاپور اول ساسانی که پل شوشتر را ساخت،
بردیا = نام شاهزاده هخامنشی، برادر کمبوجیه پسر کوروش در کتیبه بیستون،
برسام = یکی از سرداران یزدگرد ساسانی
برنا = جوان
برز = برزو = برزویه = بلند بالا، نام طبیب معاصر انوشیروان ساسانی،
برزو = نام پسر سهراب که در یک منظوم حماسی ذکرش آمده است،
برزوک = بزرگ
برزن = نام پهلوان ایرانی، نام پسر گرشاسب،
برزین = آتش، نام بانی آتشکده آذین برزین،
برسام = در شاهنامه آمده است،
برم ـ برمایه ـ برمک ـ برمند ـ برند = نام های تاریخی ایرانی،
برنا = برناک = برناه = جوان، ظریف، خوب و نیکو،
برو ـ برومند ـ برین = نام های تاریخی ایرانی،
بزکار = بوزکار = نام ایرانی شاهزاده خوارزم
بزرگ و بزرگ امید = بزرگمهر = دانشمند و مقام وزرارت دربار انوشروان ساسانی،
بساک ـ بستان ـ بستام ـ بسطام = همگی از گل و گهر سرخ هستند، نام های ایرانی،
بستک ـ بستور ـ بستکوس بستوماگ = نام های تاریخی ایرانی،
بسد = بوسد = مرجان،
بّسدس = نام یک شخصیت سکایی در عهد باستان،
بسیم = خوش، خوش مزه و لذت بخش،
بشوتن = پشوتن = نام پسر گشتاسب و برادر اسفندیار،
بگ = بیگ = خدا، خداوند، بزرگ،
بغ = فغ = خدا، خداوند، بزرگ،
بلاش = پلاش = نام پادشاه معروف حکومت اشکانیان،
بنداد ـ بندار ـ بندخت = نام های تاریخی ایرانی،
بندو = بندوی = بندویه = نام پادشاهی تاریخی،
بوران = پوران = بوراندخت = پوراندخت = نام های تاریخی دختران ایرانی، نام شاهزادگان ساسانی،
بویا ـ بویه ـ بویهی = نام های قدیمی ایرانی،
بهادر = بهادران = بهادری = شجاع و دلیر،
به آئین = به دین
بهبد ـ بهراد ـ بهداد ـ بهبود ـ بهاور ـ بهامین ـ بهدین ـ بهنود ـ وهنود = نام های ایرانی،
بهرام = مریخ، نام ایزد پیروزی، یکی از شخصیت های شاهنامه،
بهرنگ = رنگ نیک
بهروز = بهریز = وهروز = روز خوب و نیک
بهزاد = کسی که به نیکی زاده شده، نام استاد هنر شاه طهماسب صفوی،
بهستان ـ بهسودان ـ وهسودان = نام های تاریخی ایرانی،
بهشت = بهشتک = بهشته = بهشتی = نام های ایرانی،
بهفر ـ بهور ـ بهقابد ـ بهقباد ـ بهماد = نام های تاریخی ایرانی،
بهمن = یازدهمین ماه ایرانی، نام یکی از شخصیت های شاهنامه،
بهمنش = دارای مش و کردار شایسته،
بهنام = وهنام = مشهور
بهناز = به + ناز
بیدخت = بغدخت = بگدخت = دختر خدار، شاهزاده خانم ستاره زهره،
بیژن = ویژن = ویگن = جنگجو، پسر گیو خواهر زاده رستم یکی از شخصیت های شاهنامه،
بین ـ بیتا ـ بی بی آتون ـ بی بی خاتون = نام های بانوان در ایران،
توجه: ادامه در پست های قبلی و بعدی، و دانلود کامل در اینجا.
* 
عکس تاریخی بانوان کشاورز شوشتر حدود 70 سال پیش، عکس شماره 583 .
کلیک کنید: نگرشی به قانون جرایم رایانه ای دنیای عجیب
توجه: اگر وبلاگ، به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: وبلاگ انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبلاگ و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبلاگم بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
انوش راوید // Anoush Raavid ///
حمله اسکندر مقدونی به ایران بزرگترین دروغ تاریخ و حمله چنگیز مغول به ایران سومین دروغ بزرگ تاریخ و مقالات مهم مانند، سنت گریزی و دانایی قرن 21، و دروغ های تاریخ عرب، تاریخ مغول، تاریخ تاتار، و جدید ترین بررسی های تاریخی در وبلاگ: